تفاوت وصيت دو تن از حاکمان ممالک اسلامي به فرزندانشان:
يک:
وصيت منصور دوانيقي(يکي از حاکمان حکومت عباسيان)به فرزندش محمد(ملقب به مهدي) در سال ۱۵۸ هجري قمري:
من مردم را به طرق مختلف رام و مطيع ساخته ام. اينک مردم سه دسته اند:
گروهي فقير و بيچاره اند و هميشه دست نياز به سوي تو دراز خواهند کرد ،
گروه ديگر ،متواري هستند و هميشه بر جان خود مي ترسند،
و گروه سوم در گوشه ي زندان ها به سر مي برند و آزادي خود را فقط از رهگذر عفو و بخشش تو آرزو ميکنند.
وقتي که به حکومت رسيدي خيلي به مردم در طلب رفاه و آسايش ميدان نده.
منبع:
تاريخ يعقوبي،ابن واضح،جلد سوم،صفحه ۱۳۳
دو:
وصيت امام علي عليه السلام به فرزندش،امام حسن مجتبي عليه السلام حدودا در سال چهلم هجري قمري:
ﺍﻯ ﻓﺮﺯﻧﺪم، ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﺗﻮ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ،
ﺗﺮﺍﺯﻭﻳﻰ ﭘﻨﺪﺍﺭ . ﭘﺲ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺩﻭﺳﺖ ﺑﺪﺍﺭ ﺁﻧﭽﻪ
ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺩﻭﺳﺖ ﻣﻰ ﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻣﺨﻮﺍﻩ ﺁﻧﭽﻪ
ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﻧﻤﻰ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻭ ﺑﻪ ﻛﺲ ﺳﺘﻢ ﻣﻜﻦ ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ
ﻛﻪ ﻧﺨﻮﺍﻫﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺗﻮ ﺳﺘﻢ ﻛﻨﻨﺪ .
ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻧﻴﻜﻰ ﻛﻦ ، ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ
ﻧﻴﻜﻰ ﻛﻨﻨﺪ. ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺯﺷﺖ ﻣﻰ ﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ
ﺯﺷﺖ ﺑﺪﺍﺭ. ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﻰ ﺭﺳﺪ ﻭ ﺧﺸﻨﻮﺩﺕ
ﻣﻰ ﺳﺎﺯﺩ، ﺳﺰﺍﻭﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﻮ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﻤﺎﻥ
ﺭﺳﺪ . ﺁﻧﭽﻪ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﻧﻰ ﻣﮕﻮﻯ ، ﻫﺮ ﭼﻨﺪ، ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻰ
ﺍﻧﺪﻙ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﻧﻤﻰ ﭘﺴﻨﺪﻯ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﮔﻮﻳﻨﺪ، ﺗﻮ ﻧﻴﺰ
ﺑﺮ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﻴﺎﻭﺭ ﻭ ﺑﺪﺍﻥ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﭘﺴﻨﺪﻯ ، ﺧﻼﻑ ﺭﺍﻩ
ﺻﻮﺍﺏ ﺍﺳﺖ.
منبع :
ﮐﺎﻓﯽ، ﺝ 7 ، ﺹ 51 ؛
ﻧﻬﺞ ﺍﻟﺒﻼﻏﻪ، ﻧﺎﻣﻪ 47 ؛
ﺷﺮﺡ
ﺍﺑﻦ ﺍﺑﯽ ﺍﻟﺤﺪﯾﺪ، ﺝ 6 ، ﺹ 120 ؛
ﺍﺳﺪ ﺍﻟﻐﺎﺑﻪ، ﺝ 4 ؛
ﻣﺴﻌﻮﺩﯼ ﻣﺮﻭﺝ ﺍﻟﺬﻫﺐ، ﺝ 2 ، ﺹ 425 ؛
ﺑﺤﺎﺭ ﺍﻻﻧﻮﺍﺭ، ﺝ 42 ،
ﺹ .248